door: Erik Hoeksema
Een kansloze nederlaag tegen En Passant. We keken al snel tegen een 2-0 achterstand aan door pijnlijke verliespartijen van Jan en Sipke. Jan liep recht in de voorbereiding van zijn tegenstander, en Sipke had de pech dat zijn tegenstander uitgerekend op deze middag de partij van zijn leven moest spelen. Tja, wanneer onze sterkste spelers verliezen van op papier veel zwakkere tegenstanders dan wordt het een lastig verhaal.
Zelf had ik aan bord 10 ook een duidelijke opdracht: winnen van jeugdtalent Anna Maja Kazarian! Een quote van de website van Groninger Combinatie: “Erik Hoeksema deed wat hij moest doen: winnen.” En op Schaaksite schrijft Richard Vedder: “Erik Hoeksema kon de druk van het moeten winnen beter aan.” Ha ha, ze moesten eens weten! Natuurlijk had ik wel door dat ik na de opening een schitterende stelling had, maar al snel had ik weer dat vertrouwde gevoel van ‘het voordeel glipt me als fijn zand door de vingers’. Ik miste onderweg diverse geforceerde winsten, maar in de tijdnood van Anna-Maja kreeg ik plotseling een winnende koningsaanval in handen.
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6 5.Lg5
Ik deed maar net of ik niet bang was voor de beruchte Botwinnik-variant met 5…dxc4, maar Anna-Maja speelde gelukkig wat ze altijd speelt: de oude Cambridge-Springs variant.
5…Pbd7 6.e3 Da5 7.cxd5 Pxd5 8.Dd2 Lb4 9.Tc1 0-0 10.Ld3 c5 11.a3
Een bekend type pionoffer.
11…Lxc3 12.bxc3 cxd4 13.cxd4 Dxa3
Consequent, het eindspel na 13…Dxd2+ 14.Kxd2 staat immers heel beroerd voor zwart. Zwart heeft nu een pion gewonnen, en Kasparov schrijft hierover in The Test Of Time: “White’s initiative far outweighs his minimal material deficit.” Daar is geen woord Frans bij en de lezer begrijpt, zulke pionoffers durf ik zelfs te brengen…
14.e4 Pb4 15.Lb1 Pc6 16.0-0 Da5 17.Tc3 e5
Niet goed, maar wat zwart wel zou moeten doen is mij een raadsel. Het is gewoon afzien.
18.d5 Pd8 19.Dc1
Niet slecht, maar het kon veel beter. Na 19.Tfc1! Pb6 heb ik een winnende truc: 20.Lxd8! Txd8 21.Txc8! De varianten zijn simpel: 21…Dxd2 22.Txd8+ en wit wint een stuk, of 21…Taxc8 22.Txc8 Txc8 23.Dxa5 Tc1+ 24.Pe1 en het is geen mat. Waarom ik dit niet zag? Een onmogelijke zet als 20.Lxd8! (met een loper een kreupel paard slaan) komt gewoon niet bij me op, het zit helemaal vastgeroest van binnen.
19…Pb6 20.Le3
Lang gezocht ook of er geen damevangst mogelijk was met 20.Ta3 of zo, maar dat is een illusie. De tekstzet dreigt Lxb6 en Txc8.
20…Ld7 21.Pxe5
Pion terug, overweldigende stelling.
21…Lb5 22.Td1?
Meteen winnend is het verrassende 22.Lh6! Er dreigt 23.Dg5 en na 22…gxh6 23.Tg3+ Kh8 24.Dxh6 is het uit. Het beste is nog 22…f6 en nu 23.Lxg7! fxe5 (23…Kxg7 24.Tg3+ Kh8 25.Dh6 is weer curtains) 24.Tg3! en dit houdt zwart niet droog, bij lange na niet. Prachtige zet 22.Lh6!, helaas geen seconde naar gekeken.
22…f6 23.Pd3 Pa4 24.Tc7
Hier had ik het gevoel dat ik de controle alweer helemaal kwijt was. Ik had ook gekeken naar 24.Ta3, maar ik vertrouwde 24…Pf7 25.Pc5 Tfc8 niet. Ten onrechte: na het nuchtere 26.Lc2! verliest zwart materiaal.
24…Pf7 25.Pf4
Op weg naar e6, en wie weet koningsaanval. Concreet dingen uitrekenen lukte hier al niet meer, het was nu meer niks weggeven, een beetje richten en hopen dat het goed afloopt. Hoezo “Erik Hoeksema kon de druk van het moeten winnen beter aan”?? De zenuwen gierden me hier door de keel!
25…Pd6 26.Pe6 Tf7
Ik had zelfs rekening gehouden met 26…Tfc8 (zonder vrees voor 27.Txg7+ Kh8) maar dan heb ik 27.Lb6!! met als pointe 27…Dxb6 28.Txg7+ Kh8 29.Dh6 en wint. Jazeker, een klassiek ruimingsoffer van de oude baas!
27.Lf4 Db6 28.Txf7?
Vernietigend was 28.Lxd6! Dxd6 29.e5! fxe5 (29…Dxe5 30.Tc8+) 30.Lxh7+! enz.
28…Kxf7?
Anna-Maja zat hier al in haar laatste minuut, veel taaier is 28…Pxf7.
29.Da3?
Fout na fout, het is verschrikkelijk. Simpel winst was 29.Lxd6! (weer een paard slaan met een loper!) 29…Dxd6 30.Pc7 en klaar.
29…Pc4 30.Dg3
Gelukkig heeft wit zo’n enorm overwicht dat zelfs ik het niet kan bederven. Met de dame op g3 heeft wit winnende aanval. Dat kluitje zwarte stukken op de damevleugel doet helemaal niets.
30…g6 31.Dh4 h5 32.Lc7 Da6 33.Ld8
De sleutelzet. Pion f6 is niet meer te dekken. Maar ja, het botte 33.e5! wint nog veel sneller, weer zo’n zet van die vervelende computer.
33…Txd8 34.Pxd8+ Ke7 35.Pe6?!
Waarom niet even nadenken? 35.d6+! wint veel sneller.
35…Pc3 36.e5!
Al gepland toen ik 31.Dh4 speelde, echt waar! Na 36…Pxd1 37.Dxf6+ gaat zwart mat en na 36…Pxe5 37.Db4+ verliest zwart het paard op c3.
36…g5
In plaats van opgeven. Ook 36…Pe2+ 37.Kh1 Pxe5 38.Db4+ is hopeloos voor zwart.
37.exf6+ Kf7 38.Dxg5 Pxd1 39.Dg6 en mat.
