Erik Hoeksema

Voor de wedstrijd babbelden de ouwe lullen van beide ploegen wat met elkaar, oftewel ik in gesprek met Oscar Lemmers. Klagen over het feit dat we bijna
niemand meer kennen in de Meesterklasse. Dat je heel goed op het notatiebiljet
van je tegenstander moet kijken om te zien hoe die jongen eigenlijk heet. En
vervolgens kansloos worden weggespeeld door iemand van wie je nog nooit
hebt gehoord, beetje embarrassing allemaal. In november 1992 trof ik Oscar
voor het eerst bij de halve finales in Enschede. Ik won, en zette daarmee een
belangrijke stap richting het Nederlands kampioenschap van 1993. Ik heb die
partij even opgezocht en de tranen sprongen me bij het naspelen in de ogen. Het
spelplezier spat er van af, wat een energie, wat een wil om te winnen had ik
toen. Waar is het allemaal gebleven? Ik zet ‘Glory Days’ van Bruce Springsteen
nog maar eens op.

Voor de liefhebber van de oudheid: Hoeksema-Lemmers, Enschede 1992.
1.d4 e6 2.c4 Pf6 3.Pf3 c5 4.d5 b5 5.dxe6 fxe6 6.cxb5 d5 7.Pc3 Pbd7 8.e4 d4
9.e5 Pg4 10.Pe4 Pgxe5 11.Pxe5 Pxe5 12.Dh5+ Pf7 13.Pc5 Db6 14.Pb3 Lb7
15.Dg4 Ld5 16.Ld2 g6 17.Tc1 Lg7 18.h4 0-0 19.h5 Pe5 20.Dg3 Le4 21.Th4 Lf5
22.La5 Dd6 23.Txd4 De7 24.Lb4 Df7 25.Lxf8 Txf8 en wit won soepel.

Terug naar de grauwe werkelijkheid van 2022. Spelend met zwart lukte het mij
om spoedig iedere muziek uit de stelling te halen. Tegenstander Ivo Wantola
(tegen wie ik een stevige minscore heb) werd er mismoedig van en bood na
twintig zetten remise aan. Een partij om heel snel te vergeten. Hierna kon ik me
volledig op de andere negen partijen concentreren.

Het zag er eerst niet best uit. Ja, Sipke Ernst stond mooi maar invaller Loek van
der Hagen had het zwaar en Jonas Hilverda leek in een Grünfeld helemaal
weggebeukt te worden. Machteld van Foreest stond gedrongen en passief tegen
hun sterkste speler, GM Daniel Hausrath. Ook de ambitieuze partij-opzet van
Jasper Geurink beviel me helemaal niet, voor mijn gevoel rammelde zijn
overontwikkelde stelling aan alle kanten. Kortom, het leek weer de zoveelste
kansloze nederlaag tegen de Limburgers te worden.

Maar hierna toonden mijn teamgenoten ongelooflijke veerkracht, al kan het
natuurlijk ook zo zijn dat ik de zaken weer veel te pessimistisch had ingeschat.
Loek ging inderdaad snel kopje onder tegen een goede Duitse meester, maar
Jonas kwam met een geweldige counter. Hij nam de aanval over, won materiaal
en hield het hoofd koel in tijdnood. Een heel belangrijk punt!

Via Sipke (weer een masterclass in het Nimzo-Indisch) kwamen we op een 2,5-
1,5 voorsprong. Nick Maatman (die net als Martin Jogstad aan bord 6 de Slavische ruilvariant gebruikt om op winst te spelen!) won soepel, al was tegenstander Miesen wel heel behulpzaam door op het eind een volle toren cadeau te doen.

De genadeklap voor de Limburgers was de remise die Machteld uit het vuur wist
te slepen. Na urenlang kruip door-sluip door schaak gooide Hausrath ineens
alles wat hij had richting zwarte koning. Het zag er doodeng uit, maar Machteld
was niet onder de indruk en meer dan eeuwig schaak zat er niet in voor
Hausrath. Einde tijdnood, 4-2 voor ons en gezien de stellingen op de andere
borden kon dit niet meer mis gaan.

De 5-2 en 6-2 vielen op hetzelfde moment. Julian Kramer scoorde kortgeleden
zijn eerste grootmeesternorm en is in de vorm van zijn leven. Hij bracht nu zo’n
modieuze Italiaan op het bord, waarin zijn tegenstander een stuk offerde voor
drie pionnen. Langzaam maar zeker drukte Julian het zwarte initiatief de kop in,
de pionnen werden zwak en werden een voor een gearresteerd. Een hele cleane,
goede overwinning. Onze Zweedse aanwinst Martin Jogstad speelde een partij
in de stijl van zijn vermaarde landgenoot Ulf Andersson. Klein voordeeltje
pakken vanuit de opening (loperpaar) en daarna urenlang de tegenstander op de
pijnbank leggen. Tegen deze vervelende druk bleek Oscar Lemmers niet
bestand.

Een bonuspunt was de overwinning van Jasper. Ik was aanvankelijk nogal
somber over zijn stelling, maar het valt zeker niet uit te sluiten dat het allemaal
veel te moeilijk voor mij was. De partij kort en bondig samenvatten is
onmogelijk, daarvoor gebeurde er te veel. Beide spelers gingen vol voor de
winst, maar toen het er echt op aankwam rekende Jasper veel scherper dan zijn
tegenstander. 7-2, wat een luxe.
Josefina Paulet, pardon Josefina Werle speelde een prima Spaanse partij. Spel
op alle vleugels, u weet wel. Ze kreeg na een kwaliteitsoffer een overweldigende
stelling met een enorme vrijpion op b6. In de tijdnoodfase ging het allemaal wat
minder overtuigend en na 40 zetten was de zaak weer hoogst onduidelijk. In de
slotstelling geeft mijn computer nog steeds een lichte plus voor Josefina, maar
remise was natuurlijk ook prima.

7½-2½, een enorme, onverwachte maar zeer welkome overwinning. We doen
nog mee, alles is nog mogelijk!
EH

================================
Scenario’s voor de thuiswedstrijd op 21 mei tegen HMC Den Bosch:

1. bij winst handhaving, want dan zijn we HMC voorbij;
2. bij gelijkspel afhankelijk van de uitslagen van En Passant – Kennemer Combinatie en Zuid Limburg – Caïssa:
   • bij winst van Caïssa handhaving, want dan gaan we Zuid Limburg in bordpunten voorbij;
   • bij winst van En Passant met 6,5-3,5 of meer handhaving, want dan gaan we Kennemer Combinatie in bordpunten voorbij;
3. Bij verlies degradatie

De partijen zijn nog in concept. Enkele notatieformulieren worden nog nader onderzocht.

op lichess

Na twee rondes heeft het vlaggenschip van Groninger Combinatie de laatste plaats in de Meesterklasse stevig in handen. Vooruit dan, gedeeld laatste met Caïssa uit Amsterdam maar zo voelt het niet. In de eerste ronde een kansloze nederlaag tegen mededegradatie-kandidaat Sas van Gent, en in de tweede ronde met 7½-2½ hard onderuit tegen veelvoudig landskampioen En Passant uit Bunschoten.

Eigenlijk waren er maar twee lichtpuntjes deze middag. Julian Kramer maakte met zwart na een hoogst originele partij remise tegen Ivan Sokolov. De opening was van beide kanten onwaarschijnlijk creatief, en meestal voelt de ervaren grootmeester dan veel beter aan waar de stukken naar toe moeten maar dat was nu beslist niet het geval. Met een pion achter was Sokolov degene die remise moest maken. Het zou me niets verbazen als Julian ergens de winst gemist heeft, maar remise met zwart tegen Sokolov is natuurlijk ook niet gek.

Tweede lichtpuntje: Machteld van Foreest. In zo’n modieuze Italiaanse partij rokeerde ze lang en richtte ze al haar stukken op de zwarte koning. Met het elegante ruimingsoffer 27.c5! 

kuste ze haar slechte loper op c2 tot leven, en met het fraaie 30.Le7! 

zette ze de kroon op het werk. Daar is 30…gxh5 32.Lxf8 kansloos voor zwart, en na het gespeelde 30…Dxe7 31.fxg6+ heeft wit winnende aanval.

Al veel eerder had Sipke Ernst met zwart remise gemaakt tegen collega-grootmeester Guliyev. Een niemendalletje, waarover Berry Withuis ooit schreef: “Ik ben een heer, jij bent een heer, wie van ons zal de varkens hoeden?” Ook remise bij Anna Warakomska, die met zwart geen moment in de problemen kwam tegen Henk Vedder.

En meer punten kwamen er niet bij. Jan Werle werd gemangeld over de zwarte velden door Friso Nijboer. Nick Maatman deed niets met een duidelijke plus en belandde ineens zelf in een hopeloos eindspel tegen Ruud Janssen. Sergej Tiviakov gaf aanvankelijk een masterclass positiespel, en op de damevleugel werd Vitaly Kunin helemaal zoek gespeeld. Kunin greep zijn enige kans en zocht tegenspel tegen de luchtige witte koningsstelling. Met groot succes, in de uitvluggerfase werd Sergej op pijnlijke wijze weggecounterd. 

En het slechte nieuws gaat maar door. Nederlands jeugdkampioen Jonas Hilverda had een geduchte tegenstander in Valentin Buckels, een twintigjarige IM uit Duitsland. In een Schotse partij zette Jonas de zaak ambitieus op, hij was bezig op de damevleugel, op de koningsvleugel én in het centrum. Tja, dan kunnen er wel eens gaten achter de linies vallen. De Duitse counter was hard en onverbiddelijk.

 Jasper Geurink speelde met wit tegen Manuel Bosboom, een originele denker die altijd op zoek is naar het onverwachte. Ook deze keer stelde Bosboom zijn fans niet teleur. Laat ik het zo zeggen: ik zat ernaast en ik zag vrijwel geen enkele zet van Bosboom aankomen! Snel g7-g5 met zwart, even later lang rokeren met zwart – zie je ook niet iedere dag in het Siciliaans. Na vele verwikkelingen verloor Jasper een kwaliteit en dat gaf de doorslag.

Tot slot mijn eigen partij. Weer een nul. Net als in de eerste ronde toonde ik aan dat een matig getalenteerde speler niet ongestraft anderhalf jaar lang niets aan schaken kan doen. Het ritme is weg, de vastigheid is weg, de onzekerheid is alleen maar toegenomen. Ik had echt heel veel berekend, maar die ene bananenschil daar vlak voor mijn voeten had ik totaal niet gezien.

STELLING NA 15…Df6-f5? in Van der Griendt-Hoeksema

Mijn laatste zet is een blunder. Indachtig de oude regel “sla altijd op b2, zelfs als het fout is” had ik met mijn dame op b2 moeten nemen. Maar ik dacht dat alles nu klopte voor zwart. Wijkt het paard, dan win ik met f7-f6 en g6-g5 een stuk.

16.Txe8!

Ook dit had ik voorzien. En mijn taxatie was: geen centje pijn na 18…Txe8 19.Pc7 Lb7. De koude douche volgde snel. 

16…Txe8 17.Pxd6! 

en hier wilde ik het liefst diep door de grond zakken. Pxd6, totaal gemist, hoe simpel kan het zijn? Zwart verliest have en goed. Nog nooit verloor ik in de Meesterklasse een partij in zeventien zetten, maar voor alles is helaas een eerste keer. 

Voor de volgende ronde ben ik beschikbaar, maar als er elf of twaalf spelers zijn dan neem ik maar wat graag genoegen met een plaats op het strafbankje. Wat een gepruts!

Zie ook het verslag van Richard Vedder op Schaaksite