Erik Hoeksema

door Erik Hoeksema

Na de uitglijder in december tegen Arnhem moesten we in de vorige ronde van koploper Paul Keres uit Utrecht zien te winnen. Dat lukte ternauwernood: 5½-4½. Afgelopen zaterdag was het zaak om niet weer onderuit te gaan tegen een outsider, en eigenlijk ging dat heel soepel. DSC uit Delft kwam er niet aan te pas en werd met een zware 7½-2½ nederlaag terug naar Zuid-Holland gestuurd. Het bericht dat Paul Keres 5-5 had gespeeld zorgde voor extra vreugde – we gaan met één matchpunt en vier bordpunten voorsprong de laatste twee rondes in.

Jan Werle bracht ons aan de leiding. Hij won met zwart verrassend eenvoudig van Chiel van Oosterom. God, wat was ik opgelucht tegen dat ik niet tegenover Van Oosterom kwam te zitten, hij heeft me een paar keer verschrikkelijk ingemaakt. Jan hoefde er vreemd genoeg bijna niets voor te doen. Een rustige, zeg maar gerust saaie opening maar binnen een paar zetten verziekte Van Oosterom zijn solide stelling volledig. Operation Self-Destruct, u kent dat wel.

Zelf won ik een aardige partij tegen Gert Legemaat. Het thema van de partij: zijn levend begraven loper op a7. Een poging van hem om dat dood stuk hout te bevrijden leidde tot een snel einde.

3-0 werd het door Eelke de Boer, die goed profiteerde van het planloze spel van de Roemeense Smaranda Padurariu. In een gesloten Siciliaan mocht Eelke met zwart alle ‘happy moves’ uitvoeren, een soepele overwinning.

Een tegenvaller was de nul van Joost Wempe. Als geen ander verstaat Joost de kunst om met zwart heel stijlvol te verliezen. Geef die man toch wit!

Bonno Pel opende zoals altijd 1.g3 en binnen een paar zetten zaten ze in een soort Hollands met verwisselde kleuren. Bonno beheerst die stellingen goed. Het zag er steeds wel aardig uit voor wit en helemaal toen zwart zijn zwartveldige loper tegen een paard moest ruilen. Het werd allemaal een beetje luchtig rond de zwarte koning en in de tijdnoodfase leverde zwart veel materiaal in.

Einde tijdnood, met een rustgevende 4-1 voorsprong op het scorebord. Het was ook duidelijk dat het niet meer spannend zou worden, bijna iedereen stond beter.

Iozefina Paulet verloor met zwart van Joost Michielsen, de hoogste ratinghouder bij de Delftenaren. Nodig was dit zeker niet, want Iozefina stond de hele partij aan het roer. Haar laatste zet in tijdnood liet een moordend kwaliteitsoffer toe, daarna was er geen houden meer aan.

Sipke Ernst is bezig aan een geweldig seizoen, hij heeft nog 100%. En hij treft bijna altijd een van de sterkste spelers van de tegenpartij, dus wat mij betreft echt een topprestatie. En alles op een hele originele, creatieve manier, het publiek kwam echt wel aan zijn trekken deze middag.

Nick Maatman leverde een modelpartij af. Hij had in het Nimzo-Indisch na de opening een groot ruimte-overwicht, maar wat doe je daarmee en waar moeten je stukken precies naar toe? De witte loper moest naar f1, om het zwarte tegenspel op de koningsvleugel te neutraliseren. Essentieel was ook de inlas van 29. c5 b5. Daardoor kon het witte paard naar a5, zodat zwart nooit met dame en loper een batterij kon vormen op de diagonaal h1-a8. De kroon op het werk was het thematisch kwaliteitsoffer 39.Td6! waarna het sterke witte loperpaar de rest deed. Een absolute aanrader voor liefhebbers van strak positiespel!

Lisa Hortensius knoopte zichzelf een beetje op in een Damegambiet tegen Joris Brenninkmeijer. Het ratingverschil was hier ook groot, bijna driehonderd punten. Wit had al snel groot, zo niet beslissend voordeel en ik denk eerlijk gezegd dat Joris er een beetje van baalde dat de partij nog zo lang duurde. Iets zegt me dat hij het ergens veel sneller had kunnen afmaken. Maar goed, luxeprobleempjes.

In de achtste en voorlaatste ronde op bezoek bij Wageningen, waar Jan Timman de grote trekpleister is. Als we deze horde ook nemen, dan moet het in de laatste ronde thuis gebeuren tegen Purmerend. We hebben alles weer in eigen hand!

KORTE TERUGBLIK – door Erik Hoeksema

Nog even een korte terugblik op die cruciale wedstrijd tegen Paul Keres. Als team-oudste die in 1980 zijn debuut maakte in Groningen 1, als ervaren speler die in teamwedstrijden alles al gezien en meegemaakt heeft, als oude rot, gepokt en gemazeld, die zich nergens meer druk over maakt, begreep ik dat ik de aangewezen persoon moest zijn om leiding te geven aan al die jonge honden om me heen. Er was echter één klein probleempje: ik was zelf bloednerveus! En ik moest ook nog tegen Marijn Otte, groot geworden in de jeugdafdeling van Haren.
Een jaar of tien geleden heb ik hem een tijdje getraind. We speelden een korte oefentweekamp met verplichte opening, zodat Marijn – een bedeesde gymnasiumscholier en alom gezien als een groot talent – zich goed kon voorbereiden. Nou, de exacte uitslag weet ik niet meer maar de coach kreeg een gevoelig pak slaag…

En nu zaten we weer tegenover elkaar in deze do or die wedstrijd, de lezer zal begrijpen dat ik ondanks een ratingoverwicht van bijna 200 punten bepaald niet gerust was op een goede afloop. Met wit mikte ik op een klein plusje, maar Marijn dwong me met provocerend/dubieus spel tot een kansrijk pionoffer. En ja, toen moest ik wel. Even later ook nog een stukoffer, het kon allemaal niet op. Alleen de afronding liet ernstig te wensen over!

Erik Hoeksema – Marijn Otte

1.c4 c5 2.Pc3 Pc6 3.Pf3 Pf6 4.d4 cxd4 5.Pxd4 e6 6.g3 a6
Actiever is 6…Lb4 of 6…Db6.
7.Lg2 Dc7 8.0-0 Pa5?! DIAGRAM

Valt pion c4 aan, en op de natuurlijke dekkingszet volgt 8…d5 waarna wit niet op d5 mag slaan omdat dan het paard op c3 valt. Wit reageert met een bekend type pionoffer.
9.Lg5! Le7
Na slaan op c4 speelt wit 10.Tc1 en hij heeft dan een dreigend initiatief voor de pion.
10.Tc1 h6 11.Lf4! DIAGRAM

Na lang nadenken. Het alternatief was het veilige 11.Lxf6 Lxf6 12.Pe4 Le7 13.c5. Wit zal ongetwijfeld beter staan, maar veel is het niet.
11…e5
Neemt min of meer gedwongen de uitdaging aan. Na 11…d6 is de breekzet 12.c5! sterk. Het beste was misschien nog 11…Dd8, zo snel mogelijk weer gevolgd door Pa5-c6.
12.Pd5 Pxd5 13.cxd5 Db8 DIAGRAM

Hier was het solide 14.Ld2! goed voor groot voordeel, maar als aanvalsspeler voor één dag heb ik daar geen seconde naar gekeken. Wit staat prachtig na 14…exd4 15.Lxa5.
14.Pf5
Ook niet slecht, zwart staat onder zware druk. Maar hij wint wel een stuk!
14…exf4 15.Pxg7+?
Voor de hand liggend, maar veel sterker was eerst 16.Dd4!
15…Kf8 16.Dd4 DIAGRAM

Dreigt b4, dreigt Pe6+, het leek me helemaal uit. Zwarts volgende zet had ik totaal gemist.
16…f6!
Valt het paard op g7 aan, blokkeert de diagonaal van de witte dame en brengt Db8-e5 in de stelling.
17.Pf5 De5 DIAGRAM

Het laatste spannende moment. Met 18.d6!? Ld8 19.Dd3 kan wit er nu een echt stukoffer van maken. Het ziet er schitterend uit voor wit, maar gezien de belangen in deze wedstrijd vond ik dit toch een beetje te gek.
18.Dxe5 fe5 19.Pxe7 Kxe7 20.b4
met remise-aanbod. Wit wint zijn stuk terug, en na 20…Pc6 21.dxc6 dxc6 staat het eindspel ongeveer gelijk. Ik was zelfs een beetje bang dat mijn damevleugel kwetsbaar zou kunnen worden. 

De eerste partij die klaar was, en nu kon het grote wachten beginnen. Een paar observaties. Simon Elgersma verloor vrij geruisloos. Een kwetsbaar hangend pionnencentrum werd hem fataal. 

Heel belangrijk was de zwart-overwinning van Sipke Ernst op Hugo ten Hertog, de sterkste speler bij Paul Keres. Sipke speelde de opening en het vroege middenspel heel vlot, maar Ten Hertog dacht juist idioot lang na in deze manoeuvreerfase. Kostbare bedenktijd die hij later te kort kwam, toen het echt ingewikkeld werd. 

Aan het eerste bord leverde Sergei Tiviakov weer een modelpartij af in een Franse Tarrasch. Wat moet het toch heerlijk zijn om het spel echt te begrijpen!

 Bij Nick Maatman dacht ik eerst: “Nick Nick Nick, met dameruil bereik je toch helemaal niets in deze variant, dat weet toch iedereen.” Misschien begrijpt Nick er meer van dan ik, dat kan ik niet helemaal uitsluiten. Even later zag ik hem een kansrijk kwaliteitsoffer brengen, gevolgd door onverbiddelijk opmarcherende vrijpionnen. Heel energiek gespeeld!

Bij deze drie overwinningen bleef, maar het was genoeg. Jasper Geurink ging ten onder in een moeilijke Koningsindiër, maar de rest hield de poort vakkundig gesloten. Vooral de knappe remise van Eelke de Boer tegen IM Xander Wemmers was van groot belang – al schrijf ik dit zonder te weten hoe het na de veertigste zet precies verder ging…